co w numerze

Spis treści numeru:

Targ zdrowotny

8 - Ciekawostki

Aplikacje przydatne w plenerze

Aktywni na co dzień

14 - Sposób na aktywność

Circuit training, czyli trening obwodowy, przedstawia Marzena Kociuba, fizjoterapeutka

18 - Ćwiczymy dla zdrowia i urody

Uraz rozcięgna podeszwowego – objawy, leczenie, rehabilitacja

22 - Dbam o zdrowie

Stanisław Górka, aktor, zdradza sekrety swojego życia rodzinnego i teatralnego

Żywienie jest ważne

26 - Koszyk pełen zdrowia

Soczyste melony. Wartości odżywcze i propozycje zastosowania

30 - Rośliny zdrowotne
Zdrowotny rzepik. Wypróbuj zioła wspomagające trzustkę – zachęca Zbigniew T. Nowak

Zdrowotny rzepik

Czasem muszą upłynąć wieki, aby niektóre rośliny lecznicze trafiły do łask, a wcześniej kurowały się nimi całe pokolenia. Tak jest w przypadku rzepiku pospolitego, którym ostatnio w sposób szczególny zainteresowała się współczesna medycyna.

Rzepik pospolity (Agrimonia eupatoria) jest rośliną wieloletnią o wysokości 50-80 cm (czasem i więcej). Niekiedy potocznie nazywa się go wątrobowym zielem, parzydłem pospolitym lub jabłecznikiem. Liście ma przerywanopierzaste –pojedyncze listki jajowate lub eliptyczne, jasno- lub szarozielone, od spodniej strony białawoszare, piłkowane po brzegu (pokrywają je włoski). Kwiaty rzepiku są jasno- lub kremowożółte lub żółte, drobne, zebrane w luźne długie kwiatostany w postaci długiego kłosa. Pojawiają się one od czerwca do wczesnej jesieni, a nawet dłużej, kiedy jest słonecznie i ciepło. Cała roślina posiada delikatnie wyczuwalny, przyjemny, balsamiczny aromat. Rzepik najłatwiej rozpoznać po tym, że jego nasiona wyposażone są w haczykowate włoski, dzięki którym przyczepia się do ubrania podczas wędrówek wśród tych roślin w drugiej połowie lata.

Rośnie zazwyczaj na poleśnych, suchych i zaniedbanych łąkach oraz pastwiskach lub na skraju lasu. W zasadzie lubi dużo słońca, ale niekiedy rośnie także w lekkim zacienieniu.

34 - Gotuj z siostrą Teresą

Przepisy siostry Teresy Pachnik, m.in. na tartę z porzeczkami

38 - Sklepowy detektyw
Ach, te chipsy! – artykuł prof. Ewy Solarskiej

Ach, te chipsy!

Czy chipsy są zdrową przekąską?

W sklepach dominują produkty wysoko przetworzone, nafaszerowane wzmacniaczami smaku, przystosowane do tego, aby jak najszybciej je strawić i sięgnąć po kolejne. Do takich produktów należą chipsy ziemniaczane o różnych smakach, które są jednymi z najbardziej ulubionych przekąsek. Trudno nam im się oprzeć.

Słone, pikantne czy wędzone – chipsy są zwykle przepyszne i chrupiące. Trzeba mieć silną wolę, żeby zaraz po otwarciu opakowania nie pochłonąć całej jego zawartości. Są one o tyle zdradliwe, że sól i inne wzmacniacze smaku w nich zawarte wzmagają wydzielanie śliny i tym samym apetyt. Ziemniak jest cennym warzywem – przeciętna porcja gotowanych bulw dostarcza dużo potasu i połowę dziennego zapotrzebowania na witaminę C. Niestety, po przetworzeniu na chipsy powstają groźne dla zdrowia składniki. Poza dużą ilością soli chipsy zawierają tłuszcze trans, glutaminian sodu, aromaty, konserwanty i rakotwórczy akrylamid. Ponadto to produkt wysokokaloryczny o niewielkiej wartości odżywczej. Spożywanie chipsów w nadmiarze może powodować niekorzystne skutki zdrowotne, w tym przyrost masy ciała, nadciśnienie tętnicze oraz podwyższony poziom cholesterolu we krwi. Już nieduża paczka dostarcza tyle samo kalorii, co porządny dwudaniowy obiad. A krótko po konsumpcji znowu odczuwa się głód. Niekontrolowane jedzenie chipsów bardzo łatwo prowadzi do nadwagi. Te przekąski zawierają przeważnie ponad 30 proc. oleju. W dużej mierze to właśnie tłuszcz wpływa na ich ogromną kaloryczność (500-550 kcal/100 g). Tłuszcze stosowane do smażenia chipsów to tanie utwardzone oleje roślinne, np. olej palmowy. W temperaturze pokojowej mają one stałą konsystencję, dlatego chipsy przyjemnie chrupią, są trwalsze, a olej z nich nie spływa. Proces utwardzenia powoduje, że w olejach powstają w dużej ilości bardzo szkodliwe tłuszcze trans. Ich spożywanie prowadzi do powstawania blaszki miażdżycowej oraz do zwiększenia ryzyka miażdżycy, zawału i innych chorób układu sercowo-naczyniowego. Tłuszcze trans podnoszą poziom cholesterolu przez wzrost tzw. złego cholesterolu LDL i obniżają stężenie dobrego cholesterolu HDL we krwi. Są odpowiedzialne za podtrzymywanie przewlekłych procesów zapalnych w organizmie i obniżanie odporności. Prowadzą do wielu chorób, w tym bezpłodności.

50 - Hit zdrowotny

Wyśmienite kakao. Co zawiera i dlaczego jest takie zdrowe?

54 - Grunt to właściwy jadłospis

Dieta w chorobie Hashimoto. Jadłospis na 7 dni

62 - Choroby a profilaktyka

Chora tarczyca – chory organizm. Wywiad z lek. med. WawrzyńcemŻmudzkim

65 - Dieta w praktyce

Post pomocny w zapaleniu tarczycy

66 - Niedrogi obiad dla całej rodziny

Proponujemy rybę z czosnkiem

70 - Felieton

Co jest dodawane do żywności? Artykuł dr Urszuli Krupy

72 - To, czego nam lekarz nie wyjaśnił

Sonoterapia. Czym jest ten zabieg?

74 - Jemy również oczami

Jak ładnie podać małe przekąski?

Inspiracje dla ciała i ducha

76 - Moja historia

Dieta warzywno-owocowa pomogła jej wyleczyć kolana i biodra. Poznaj historię Mirosławy Sosnowskiej

80 - Zdrowie duchowe
Pozbyć się bałaganu. Artykuł Bogny Białeckiej

Niszczący bałagan

Czy bałagan wokół nas jest oznaką wyjątkowej kreatywności czy wręcz przeciwnie – świadczy o zaburzeniach psychicznych? Ta kwestia wciąż budzi wiele kontrowersji i dyskusji.

Wielu z nas zna powiedzenie przypisywane Einsteinowi: „Jeśli zabałaganione biurko jest oznaką zabałaganionego umysłu, to co oznacza puste biurko?”. Z reguły powiedzenie to wykorzystywane jest przez bałaganiarzy do usprawiedliwienia chaosu, w którym żyją.

Jednak badania naukowe przynoszą bezlitosne wnioski: bałagan jest nie tylko oznaką wewnętrznego nieuporządkowania, lecz dodatkowo potęguje nasze problemy. Jest źródłem chronicznego stresu.

Pomyśl o swojej ulubionej potrawie. Niech to będzie coś, co lubisz gotować, i masz w tym dużą wprawę. Teraz wyobraź sobie, że ktoś w trakcie jej przygotowywania porozrzucał składniki po całej kuchni – nie jest już tak łatwo zdecydować, co dodać i kiedy, prawda? Tak samo działa nasz mózg wśród bałaganu – trudniej się skupić, pamiętać ważne rzeczy i podejmować decyzje, nawet jeśli nie zdajemy sobie z tego sprawy.

Wykazały to niedawne (2019) badania Elizabeth Sander z australijskiego uniwersytetu Bond. Bałagan upośledza zdolność do skupienia uwagi. Prymitywne części mózgu człowieka nieustannie analizują otoczenie w poszukiwaniu zagrożeń. Otoczenie pełne chaotycznych elementów utrudnia pracę tej właśnie części mózgu. Zajęta jest nieustannym analizowaniem składowych bałaganu. Dzieje się to automatycznie, bez udziału woli człowieka. Przestajemy skupiać się na zadaniu. W rezultacie zaczynamy mieć problemy z radzeniem sobie nawet z pozornie prostymi zadaniami.

Dla niektórych jest to oczywiste. Gotowanie zaczynamy od uporządkowania kuchni. Zupełnie inaczej gotuje się, gdy dokładnie wiemy, gdzie co jest, niż gdy poszukujemy na przykład kopystki, odkrywając po chwili, że leży na dnie zlewu, przywalona stosem brudnych naczyń.

Bardzo podobnie działają hałas oraz wciąż włączające się powiadomienia i dzwonki telefonu. Za każdym razem przynajmniej na ułamek sekundy część mózgu odpowiedzialna za przetrwanie zwraca uwagę na nowy dźwięk. Możemy celowo ten hałas zignorować, nie unikniemy jednak rozproszenia.

Rezultatem chaosu i hałasu jest gorsze wykonywanie prac, nie tylko intelektualnych, związanych z myśleniem czy czytaniem, ale nawet prostych, takich jak sprzątanie. Choć wiele osób utrzymuje, że dokładnie wie, gdzie znajdują się różne przedmioty w „pozornym” bałaganie, jest to jednak samooszukiwanie się. Po prostu mając wyobrażenie na temat możliwego umiejscowienia danego przedmiotu, łatwiej nam go znaleźć. Jednak o wiele łatwiej by było, gdyby każdy przedmiot – w przypadku sprzątania środek czystości – miał swoje miejsce.

84 - Podróżujemy ku zdrowiu

Jedziemy na klimatyczne Podlasie. Polecamy ciekawe atrakcje w tamtych okolicach

88 - Moja pasja

Potrzebujemy siebie nawzajem. Poznajmy pasje kobiet z kół gospodyń wiejskich działających w okolicach Mińska Mazowieckiego

94 - Ekozdrowotnie

Soda do zadań specjalnych. Sprzątamy dom bez chemii

102 - Otaczajmy się pięknem

Nagietek – letni kwiat, który zdobi i leczy

Chwila relaksu

104 - Krzyżówki i łamigłówki

Porady zdrowotne

42 - Risotto – danie zdrowe i tanie
44 - Suszymy owoce i warzywa
64 - Badania dla osób z chorą tarczycą
67 - Zioła zbierane w sierpniu
68 - Skorzystaj z bezpłatnych diet
96 - Sporty dla nadciśnieniowców
98 - Wady wymowy
100 - Kręcz szyi

Inspiracje naturą

92 - Ziołowe szampony do włosów

Obejrzyj wybrane strony

wideo